Czy gluten szkodzi? Fakty i mity

Gluten jest mieszaniną białek roślinnych, które występują w ziarnach niektórych zbóż. Będąc naturalnym składnikiem pochodzenia roślinnego, dla większości ludzi nie stanowi zagrożenia. Jego spożywanie jest szkodliwe wyłącznie dla chorych na celiakię, czyli nietolerancję glutenu. Dieta osób cierpiących na to schorzenie powinna obejmować wyłącznie żywność bezglutenową.

Gluten szkodzi wszystkim – najgroźniejszy mit

Wokół glutenu i zawierających go produktów spożywczych narosło wiele mitów. Na temat jego szkodliwości bardzo chętnie wypowiadają się osoby zmagające się z rozmaitymi problemami ze strony układu pokarmowego i… celebryci. Medialny wizerunek glutenu jest co najmniej niekorzystny, białko bywa wręcz demonizowane. Jednak przed podjęciem decyzji o przejściu na dietę bezglutenową warto zapoznać się z rzetelnymi źródłami, a przede wszystkim skonsultować ten pomysł z lekarzem.

Pszenica, żyto i jęczmień to najważniejsze ze zbóż uprawianych w naszej szerokości geograficznej. Wytwarzane z nich produkty spożywcze od wieków stanowią podstawę naszej diety. Pieczywa, makarony, kasze i płatki zbożowe są doskonałym źródłem energii oraz niezbędnych człowiekowi witamin, minerałów, błonnika i białka. Dieta bezglutenowa, która wyklucza wszystkie te produkty zbożowe, pozbawia człowieka cennego źródła składników odżywczych, dlatego musi być skomponowana bardzo uważnie, najlepiej przez lekarza lub dietetyka. Osoby, które ją stosują, są narażone na niedobory żywieniowe, toteż nierzadko muszą stosować suplementację – ostrzega nasz rozmówca ze sklepu ze zdrową żywnością BATOM.

Nie ma leku na nietolerancję glutenu – smutny fakt

Glutenozależna choroba trzewna, czyli właśnie celiakia, zaliczana jest do genetycznych chorób autoimmunologicznych. Choć czynniki genetyczne mają wpływ na jej występowanie, nie u każdej osoby obciążonej dziedzicznie rozwinie się choroba. Badacze są zgodni co do tego, że ryzyko nietolerancji pokarmowej jest większe u osób, które spożywają wysoko przetworzoną żywność. Niezdrowe jedzenie przyczynia się także do występowania innych schorzeń dietozależnych, w tym nadwrażliwości i alergii na gluten.

Niestety jak dotąd nie udało się opracować skutecznego leku na żadną z wymienionych dolegliwości. Osobom ze zdiagnozowaną celiakią, alergią lub nadwrażliwością na gluten zaleca się bezwzględne unikanie spożywania produktów zawierających to białko, przez całe życie. Jeszcze kilka lat temu przestrzeganie tak rygorystycznej diety było dla chorych poważnym wyzwaniem. Na szczęście obecnie również w Polsce dostępna jest szeroka oferta żywności bezglutenowej. W dobrze zaopatrzonych sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy bezglutenowe makarony, pieczywa, kasze, a nawet przetwory i słodycze.

Gluten jest tylko w produktach zbożowych – mit

Zdrowy rozsądek podpowiada, że białko roślinne ze zbóż występuje wyłącznie w produktach zbożowych. Jednak rzeczywistość przemysłu spożywczego niekiedy przeczy logice. Na gluten możemy natknąć się w składzie gotowych dań, przetworów mięsnych, nabiału, sosów, a nawet chipsów. Dlatego ścisłe przestrzeganie diety bezglutenowej wymaga od osoby cierpiącej na celiakię bardzo dużej ostrożności i uważnego czytania etykiet. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem zawsze jest wybór produktów oznaczonych przekreślonym kłosem, czyli symbolem zarezerwowanym dla żywności bezglutenowej.